Kháng sinh chữa viêm phế quản: Khi nào dùng cho trẻ em

Viêm phế quản là một bệnh lý đường hô hấp phổ biến ở trẻ em, thường do virus gây ra. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, vi khuẩn có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh. Việc sử dụng kháng sinh chữa viêm phế quản ở trẻ em cần được cân nhắc kỹ lưỡng bởi bác sĩ vì chỉ có hiệu quả khi do vi khuẩn gây ra.

Viêm phế quản ở trẻ em là gì?

Viêm phế quản là tình trạng viêm nhiễm các phế quản - những ống dẫn khí từ khí quản đến phổi. Khi bị viêm phế quản, trẻ sẽ có các triệu chứng như ho, sốt, chảy nước mũi, nghẹt mũi, khó thở.

Nguyên nhân gây viêm phế quản ở trẻ em

Viêm phế quản là tình trạng viêm nhiễm các ống dẫn khí (phế quản) trong phổi. Viêm phế quản ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:

• Virus: Hầu hết các trường hợp viêm phế quản ở trẻ em do virus gây ra, bao gồm virus cúm, virus RSV, virus adenovirus.
• Vi khuẩn: Một số trường hợp viêm phế quản do vi khuẩn gây ra, bao gồm Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Staphylococcus aureus.
• Hít phải các chất kích thích: Hít phải các chất kích thích như khói bụi, hóa chất, hoặc khí gas cũng có thể gây viêm phế quản.

Triệu chứng của viêm phế quản ở trẻ em 

Triệu chứng của viêm phế quản ở trẻ em có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, độ tuổi của trẻ và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số triệu chứng phổ biến có thể kể đến như: 

• Ho: Ho là triệu chứng phổ biến nhất của viêm phế quản. Ho có thể ho khan, ho có đờm, hoặc ho ra máu.
• Sốt: Sốt thường cao, có thể lên đến 39-40 độ C.

Các triệu trứng thường gặp ở trẻ khi mắc viêm phế quản

• Khó thở: Khó thở có thể xảy ra khi bệnh nặng, hoặc ở những người có bệnh lý nền về tim phổi.
• Đau tức ngực: Đau tức ngực có thể xảy ra khi ho hoặc khi thở sâu.
• Mệt mỏi: Mệt mỏi là triệu chứng thường gặp ở người bệnh viêm phế quản.
• Chán ăn, sụt cân: Chán ăn, sụt cân có thể xảy ra do sốt cao, hoặc do cơ thể bị suy nhược.

Khi nào cần dùng kháng sinh điều trị viêm phế quản ở trẻ em?

Kháng sinh chỉ có tác dụng đối với các trường hợp viêm phế quản do vi khuẩn gây ra. Do đó, việc sử dụng kháng sinh chữa viêm phế quản cần được cân nhắc kỹ lưỡng bởi bác sĩ dựa trên các yếu tố sau:

• Mức độ nghiêm trọng của bệnh: Trẻ có sốt cao, khó thở, hoặc có các dấu hiệu suy hô hấp.
• Triệu chứng kéo dài: Triệu chứng ho, sốt, chảy nước mũi,... kéo dài hơn 10 ngày.
• Tiền sử mắc bệnh: Trẻ có tiền sử mắc bệnh hen suyễn, hoặc các bệnh lý về tim phổi.
• Kết quả xét nghiệm: Xét nghiệm máu, xét nghiệm đờm cho thấy có vi khuẩn.

>>> Xem thêm: Bệnh hen suyễn kiêng ăn gì

5 loại thuốc kháng sinh chữa viêm phế quản tốt nhất dùng được cho trẻ em

Amoxicillin

Amoxicillin là một loại kháng sinh chữa viêm phế quản thuộc nhóm penicillin, đây là loại kháng sinh phổ biến được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn nhạy cảm, bao gồm viêm phế quản, viêm tai giữa, và nhiễm trùng da. Thuốc có hiệu quả cao và ít tác dụng phụ.

Kháng sinh chữa viêm phế quản Amoxicillin

Cách dùng

• Uống thuốc cùng với thức ăn để giảm nguy cơ buồn nôn.
• Uống thuốc đúng giờ, không tự ý ngưng dùng thuốc.
• Nên uống thuốc với nhiều nước.

Liều lượng sử dụng

• Trẻ em dưới 2 tuổi: 20-40 mg/kg/ngày, chia 3 lần.
• Trẻ em từ 2-5 tuổi: 25-50 mg/kg/ngày, chia 3 lần.
• Trẻ em từ 6-12 tuổi: 50-75 mg/kg/ngày, chia 3 lần.

Lưu ý

• Không sử dụng amoxicillin cho trẻ em bị dị ứng với penicillin.
• Báo cho bác sĩ biết nếu trẻ em đang sử dụng các loại thuốc khác, đặc biệt là allopurinol, probenecid, methotrexate.

Tác dụng phụ

Amoxicillin có thể gây lên một số triệu chứng khó chịu như: tiêu chảy, buồn nôn, nôn, phát ban, ngứa. Trong một vài trường hợp, amoxicillin cũng có thể gây viêm da, mệt mỏi và nhức đầu. Một số triệu chứng nghiêm trọng khác hiếm gặp nhưng có thể xảy ra khi sử dụng là sốt, viêm gan, giảm bạch cầu và tăng men gan. Nếu các triệu chứng trở lên nghiêm trọng, đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.

Augmentin

Augmentin là sự kết hợp giữa Amoxicillin và Clavulanate, Clavulanate giúp bảo vệ Amoxicillin khỏi bị phá hủy bởi vi khuẩn từ đó giúp tăng hiệu quả điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn kháng penicillin. Thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh như viêm phế quản, viêm xoang, và nhiễm trùng da.

Agumentin giúp điều trị viêm phế quản ở trẻ

Liều lượng

• Trẻ em dưới 2 tuổi: 40-80 mg/kg/ngày, chia 3 lần.
• Trẻ em từ 2-5 tuổi: 45-90 mg/kg/ngày, chia 3 lần.
• Trẻ em từ 6-12 tuổi: 75-150 mg/kg/ngày, chia 3 lần.

Cách dùng

• Uống thuốc cùng với thức ăn để giảm nguy cơ buồn nôn.
• Uống thuốc đúng giờ, không tự ý ngưng dùng thuốc.
• Nên uống thuốc với nhiều nước.

Lưu ý

• Không sử dụng kháng sinh chữa viêm phế quản Augmentin cho trẻ em bị dị ứng với penicillin hoặc các cephalosporin..
• Báo cho nhân viên y tế nếu trẻ em đang sử dụng các loại thuốc khác, đặc biệt là allopurinol, probenecid, methotrexate.

• Không dùng cho trẻ có tiền sử có phản ứng dị ứng nghiêm trọng (như phản vệ) với bất kỳ thành phần nào của thuốc hay có tiền sử có vàng da hoặc rối loạn chức năng gan do sử dụng Augmentin hoặc penicillin.

Tác dụng phụ

Augmentin có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, phát ban hay ngứa ngáy. Đôi khi, Augmentin có thể khiến trẻ bị viêm da, mệt mỏi và nhức đầu. Trong vài trường hợp hiếm gặp, loại kháng sinh này cũng khiến người dùng gặp một số triệu chứng dị ứng nghiêm trọng, sốt và viêm gan.

Azithromycin

Azithromycin là một loại kháng sinh thuộc nhóm macrolide, có hiệu quả cao trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn Gram dương và Gram âm, bao gồm viêm phế quản, viêm tai giữa, và bệnh lây truyền qua đường tình dục. Thuốc có ưu điểm là chỉ cần uống một lần mỗi ngày. 

Azithromycin - kháng sinh điều trị viêm phế quản hiệu quả

Liều lượng

• Trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi: 10 mg/kg/ngày, uống một lần duy nhất trong ngày.
• Trẻ em từ 6-12 tuổi: 10 mg/kg/ngày, chia 2 lần.
• Trẻ em từ 12 tuổi trở lên: 500 mg/ngày, uống một lần duy nhất trong ngày.

Cách dùng

• Uống thuốc cùng với thức ăn để giảm nguy cơ buồn nôn.
• Uống thuốc đúng giờ, không tự ý ngưng dùng thuốc.
• Nên uống thuốc với nhiều nước.

Lưu ý

• Không sử dụng azithromycin cho trẻ em bị dị ứng với macrolide hay có tiền sử có phản ứng dị ứng nghiêm trọng (như phản vệ) với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Báo cho bác sĩ biết nếu bé đang sử dụng các loại thuốc khác, đặc biệt là warfarin, digoxin, cyclosporin.

• Thận trọng với những bệnh nhân mắc bệnh gan, mất cân bằng điện giải.

Tác dụng phụ

Azithromycin có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, phát ban hay ngứa ngáy. Đôi khi kháng sinh này cũng gây viêm da, mệt mỏi và chóng mặt. Thậm chí, trong vài trường hợp hiếm gặp, Azithromycin còn có thể gây dị ứng nghiêm trọng, mất thính lực, viêm gan hay giảm bạch cầu. Vì thế, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám chữa nếu có những dấu hiệu bất thường.

Cefixime

Cefixime là loại kháng sinh cephalosporin thế hệ thứ 3 có hiệu quả cao trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn Gram dương và Gram âm, bao gồm viêm phế quản, viêm tai giữa, và lậu. Thuốc có ưu điểm là ít tác dụng phụ.

Sử dụng Cefixime để chữa viêm phế quản

Liều lượng

• Trẻ em từ 6 tháng đến 12 tuổi: 8 mg/kg/ngày, uống một lần duy nhất trong ngày.
• Trẻ em từ 12 tuổi trở lên: 400 mg/ngày, uống một lần duy nhất trong ngày.

Cách dùng

• Uống thuốc cùng với thức ăn để giảm nguy cơ buồn nôn.
• Uống thuốc đúng giờ, không tự ý ngưng dùng thuốc.
• Nên uống thuốc với nhiều nước.

Lưu ý

• Không sử dụng cefixime cho trẻ em bị dị ứng với cephalosporin hay có tiền sử có phản ứng dị ứng nghiêm trọng (như phản vệ) với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Cho bác sĩ biết nếu trẻ em đang sử dụng các loại thuốc khác, đặc biệt là probenecid, warfarin.

Tác dụng phụ

Cefixime có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, phát ban hay ngứa ngáy. Ngoài ra, một số trường hợp Cefixime gây lên viêm da, mệt mỏi và chóng mặt cho người sử dụng. Dị ứng, tăng men gan hay giảm bạch cầu là một số trường hợp hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra khi sử dụng thuốc. 

>>> Tìm hiểu thêm:  Bài thuốc chữa hen phế quản ở trẻ em

Levofloxacin

Levofloxacin là loại kháng sinh chữa viêm phế quản fluoroquinolon có hiệu quả cao trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn Gram dương và Gram âm, bao gồm viêm phế quản, viêm xoang, và nhiễm trùng da. Thuốc có ưu điểm là có thể dùng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn nặng.

Levofloxacin - thuốc kháng sinh chữa viêm phế quản hiệu quả

Liều lượng

• Trẻ em từ 6-12 tuổi: 10 mg/kg/ngày, chia 2 lần.
• Trẻ em từ 13-17 tuổi: 500 mg/ngày, chia 2 lần.

Cách dùng

• Uống thuốc cùng với thức ăn để giảm nguy cơ buồn nôn.
• Uống thuốc đúng giờ, không tự ý ngưng dùng thuốc.
• Nên uống thuốc với nhiều nước.

Lưu ý

• Không sử dụng levofloxacin cho trẻ em dưới 6 tuổi, hay hạ đường huyết do sử dụng fluoroquinolone.
• Không sử dụng levofloxacin cho trẻ em bị dị ứng với fluoroquinolone hay có tiền sử có phản ứng dị ứng nghiêm trọng (như phản vệ) với bất kỳ thành phần nào của thuốc
• Tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu trẻ đang sử dụng các loại thuốc khác

Tác dụng phụ 

Levofloxacin có thể là kháng sinh chữa viêm phế quản dùng được cho cả trẻ nhỏ, tuy nhiên loại kháng sinh này vẫn gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng như hạ đường huyết, co giật, và tổn thương gân, tuy nhiên các tác dụng phụ này không thường gặp. Các triệu chứng thường gặp khi sử dụng thuốc có thể kể đến như tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng, nhức đầu, phát ban.

Lưu ý chung khi sử dụng kháng sinh cho trẻ em

Dưới đây là một số lưu ý cho phụ huynh khi sử dụng kháng sinh chữa viêm phế quản cho bé:

• Sử dụng kháng sinh đúng cách: Chỉ sử dụng kháng sinh khi trẻ được bác sĩ chẩn đoán là bị nhiễm trùng do vi khuẩn và sử dụng theo chỉ định của bác sĩ. Uống đúng liều lượng, đúng thời gian và theo hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt không tự ý ngưng dùng thuốc khi chưa hết liệu trình.

• Thận trọng với các tác dụng phụ: Kháng sinh có thể gây ra các tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn, nôn, phát ban,... báo cho bác sĩ biết nếu trẻ gặp bất kỳ tác dụng phụ nào.

• Tránh lạm dụng kháng sinh: Lạm dụng kháng sinh có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc vì thế không tự ý mua thuốc kháng sinh về cho trẻ uống.

• Tăng cường sức đề kháng cho trẻ và tiêm chủng đầy đủ theo lịch.

• Không sử dụng kháng sinh để điều trị các bệnh do virus gây ra như cảm cúm.
• Không sử dụng kháng sinh để phòng bệnh.
• Khi sử dụng kháng sinh cho trẻ, cần theo dõi sức khỏe của trẻ cẩn thận.

Viêm phế quản ở trẻ em có thể do virus hoặc vi khuẩn gây ra. Việc sử dụng kháng sinh chỉ hiệu quả khi trẻ bị nhiễm trùng do vi khuẩn vì thế  khi sử dụng kháng sinh chữa viêm phế quản cho trẻ em cần được cân nhắc kỹ lưỡng và thực hiện đúng cách. Bố mẹ cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng kháng sinh cho trẻ để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị. Trên đây là một số thông tin mà An Phế Thái Minh muốn chia sẻ cho các bạn về kháng sinh chữa viêm phế quản, hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về việc sử dụng kháng sinh cho trẻ em bị viêm phế quản.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho tư vấn của bác sĩ.