Magie Sulfat trong điều trị đợt cấp hen phế quản nặng

Magie được biết đến như một ion dương quan trọng có nhiều nhất trong cơ thể, đặc biệt nó ảnh hưởng đến quá trình sinh lý và sự cân bằng của ion này có tác động lớn đối với các hoạt động bình thường của các cơ quan trong cơ thể. Magie Sulfat (MgSO4) được chỉ định điều trị cấp cứu đợt cấp cơn hen phế quản nặng hoặc đe dọa tính mạng và ngày càng được sử dụng nhiều trong cấp cứu cơn hen phế quản. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về Magie sulfat trong điều trị hen phế quản tại đây nhé!

Magie sulfat có tác dụng gì

Magie sulfat (MgSO₄) là một hợp chất vô cơ có vai trò quan trọng trong y học với nhiều công dụng đa dạng. Magie sulfat nổi tiếng với khả năng ngăn chặn và điều trị co giật hiệu quả, đặc biệt hữu ích trong các trường hợp tiền sản giật, sản giật, co giật do hạ magie máu hay co giật ở trẻ em. Nhờ tác dụng này, nó giúp bảo vệ não bộ, giảm nguy cơ tổn thương thần kinh và mang lại sự an toàn cho người bệnh.

Magie sulfat còn đóng vai trò quan trọng trong việc hạ huyết áp cấp cứu. Nhờ khả năng giãn mạch máu, nó giúp giảm nhanh và hiệu quả tình trạng tăng huyết áp ác tính hay eclampsia, mang lại sự ổn định cho hệ tim mạch và cải thiện sức khỏe bệnh nhân. Ngoài ra, Magir Sulfat còn được áp dụng trong điều trị hen suyễn dưới dạng tiêm tĩnh mạch và được nhiều nghiên cứu chứng minh sự hiệu quả.

Tác dụng của Magie Sulfat

Magie sulfat trong hen phế quản

Hen phế quản là bệnh lý đường hô hấp mãn tính khi mà đường hô hấp bị viêm và hẹp lại gây lên sự khó khăn trong việc hít thở. Những người mắc bệnh này thường trải qua các cơn hen, khiến cho việc lưu thông không khí qua phổi trở nên khó khăn, dẫn đến ho, thở khò khè, và cảm giác nghẹt thở. Các yếu tố như dị ứng, ô nhiễm không khí, và nhiễm trùng có thể kích hoạt các triệu chứng. 

Mặc dù hen phế quản không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng với sự điều trị và quản lý đúng cách, người bệnh có thể kiểm soát được các triệu chứng và duy trì một cuộc sống bình thường. Các phương pháp thường dùng để điều trị cơn hen phế quản bao gồm thuốc giãn phế quản, thuốc chủ vận thụ thể β2, corticosteroid, thuốc kháng cholinergic, ipratropium dạng hít và một số biện pháp khác. Trong đó, Magie Sulfat (MgSO4) được sử dụng để điều trị các trường hợp cơn hen nặng đe dọa đến tính mạng cần được chăm sóc chuyên sâu.

Magie Sulfat truyền tĩnh mạch điều trị hen phế quản

Theo hướng dẫn của GINA, NICE, Cancada và Australia đã đưa Magie Sulfat truyền tĩnh mạch vào lựa chọn hàng 2 khi điều trị các cơn hen phế quản cấp nặng và đe dọa tính mạng. MgSO4 ngày càng được ưa chuộng và sử dụng nhiều hơn trong các cấp cứu cơn hen phế quản, cải thiện chức năng hô hấp ở cả người lớn và trẻ em.

Cơ chế tác dụng của magie sulfat

Magie Sulfat hoạt động thông qua ức chế ion dương Canxi (Ca++) ở các tế bào trong đường thở, giảm hấp thụ Ca++ từ đó giảm phóng thích acetylcholine. Acetylcholine có tác dụng kích thích cơ trơn phế quản co thắt, giúp giảm đường kính đường thở và tăng tiết chất nhầy, kích thích các tế bào thần kinh cảm giác trong đường thở, dẫn đến phản xạ ho giúp loại bỏ chất nhầy và các chất kích thích ra khỏi phổi. Tuy nhiên, ở người bệnh hen phế quản, Acetylcholine có thể gây co thắt phế quản quá mức dẫn đến khó thở, tăng tiết chất nhầy, khiến người bệnh ho nhiều và khó thở. Việc giảm tiết Acetylcholine của Magie Sulfat giúp người bệnh dễ thở hơn và giảm nhanh các triệu chứng của cơn hen.

Ngoài ta Magie Sulfat cũng có tác dụng ức chế trực tiếp sự co cơ trơn của thành phế quản do prostaglandin, một chất gây co thắt phế quản, tăng tiết chất nhầy, ảnh hưởng trực tiếp đến lượng máu lưu thông đến phổi, được cho là phụ thuốc vào Mg++. 

Magie Sulfat ức chế sự phóng thích Ca++ trong tế bào bạch cầu mast, ức chế sự phóng thích histamin, giảm co thắt cơ trơn, giảm tiết nhầy và giảm sưng viêm đường hô hấp, viêm phế quản.

Magie Sulfat cũng có tác dụng tăng cường tác dụng với Salbutamol khi làm tăng lực thúc đẩy lên thụ thể β2, giúp là giảm cơ trơn phế quản, tăng lượng khí ra vào phổi. Điều này giúp giảm các triệu chứng hen suyễn như khó thở, khò khè và tức ngực.

Cơ chế tác động của Magie Sulfat

Tuy nhiên trái với dạng tiêm tĩnh mạch, Magie Sulfat dạng hít vẫn còn gây nhiều tranh cãi về tác dụng thực sự trong điều trị hen phế quản. Nhiều nghiên cứu của Magnat và cộng sự khi so sanh khí dung Magie Sulfat với khí dung Salbutamol cho thấy không có sự khác biệt đáng kể giữa tác dụng giãn phế quản và kiểm soát tình trạng bệnh. Bên cạnh đó, cũng có không ít nghiên cứu chỉ ra Magie Sulfat dạng khí dung không hữu ích trong việc cải thiện chức năng phổi, giảm số bệnh nhân nhập viện ở người lớn hay không có tác dụng đáng kể đến chức năng hô hấp hay giảm số lượng bệnh nhân nhập viện ở trẻ em.

Trong các báo cáo thử nghiệm lâm sàng, Magie Sulfat có gây ra một số tác dụng phụ, phổ biến là rối loạn nhịp tim, buồn ngủ, đỏ bừng mặt, hạ huyết áp, buồn nôn, suy hô hấp, lú lẫn, mất phản xạ gân xương, yếu cơ. Trong vài trường hợp hiếm khi xảy ra, Magie Sulfat có thể dẫn đến ngừng tim, liệt hô hấp, suy thận và hôn mê.

Phác đồ sử dụng

Chỉ định: Dùng cho người bệnh gặp phải cơn hen phế quản nặng không đáp ứng được với điều trị ban đầu hoặc cơn hen phế quản cấp đe dọa đến tính mạng

Chống chỉ định: Bệnh nhân có bệnh về tim mạch, có block tim, tổn thương cơ tim, suy thận, tăng Magie máu

Liều dùng magie sulfat

• Người lớn: MgSO4 truyền tĩnh mạch với liều lượng 1,2 - 2g trong 20 phút
• Trẻ em: MgSO4 truyền tĩnh mạch với liều lượng 20 - 25 mg/kg (tối đa 3g) trong 20 phút

Khi cần thiết có thể lặp lại việc truyền tĩnh mạch sau 1 - 2 giờ nhưng cần đánh giá kỹ tình trạng tăng Magie máu. Có thể pha MgSO4 trong dung dịch glucose 5% hoặc NaCl 0.9%, nồng độ tối đa 200mg/ml. Cần truyền bằng bơm điện hoặc máy truyền dịch.

Lưu ý khi sử dụng MgSO4

Magie Sulfat được chứng minh với nhiều ứng dụng trong cấp cứu người mắc hen phế quản. Tuy nhiên, để giữ an toàn cho người bệnh, khi chỉ định truyền tĩnh mạch Magie Sulfat cho người bệnh cần lưu ý một số điểm sau:

• Cần theo dõi người bệnh  liên tục tại ICU hoặc các khoa cấp cứu và cần có sẵn calci gluconate tĩnh mạch để sẵn sàng giải độc magie sulfat trong trường hợp cần thiết
• Theo dõi điện tâm đồ liên tục do Magie Sulfat có thể ảnh hưởng đến chức năng tim và làm rối loạn nhịp tim

Liên tục theo dõi điện tâm đồ

• Chú ý các biểu hiện nguy hiểm như tụt huyết áp, nhịp tim chậm khi tăng lượng MgSO4 trong máu
• Nếu truyền tĩnh mạch MgSO4 bằng phương pháp truyền thuốc ngoại vi cần theo dõi dấu hiệu viêm tĩnh mạch tại vị trí đặt đường truyền
• MgSO4 được đào thải qua thận, do đó các bệnh nhân có bệnh về thận cần được đánh giá cẩn thận trước khi truyền tĩnh mạch MgSO4 và theo dõi cẩn thận khi áp dụng phương pháp này.
• Nếu bệnh nhân có triệu chứng ngộ độc Mg, dừng ngay việc truyền tình mạnh Mg++, có thể sửu dụng ion dương Canxi để điều trị triệu chứng bằng cách truyền Calci Gluconat cho người bệnh. 

Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần lưu ý:

• Không nên tự ý sử dụng MgSO4 mà không có chỉ định của bác sĩ.
• Cần thông báo cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng, bao gồm cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn và thực phẩm chức năng.
• Cần theo dõi các dấu hiệu sinh tồn trong quá trình sử dụng MgSO4 và báo cho bác sĩ biết nếu có bất kỳ thay đổi nào.

Nguồn cung cấp ion Magie tốt cho cơ thể

Magie có nhiều trong rau củ quả có màu xanh, các loại ngũ cốc, quả hạch, đậu,... Nhu cầu Magie hàng ngày của cơ thể là từ 300 - 400mg. Hiện nay, với cách chế biến kiểu công nghiệp, lượng lớn Magie có thể hấp thu trong thức ăn hàng ngày bị giảm. Cùng với đó, mưa axit làm giảm lượng Magie trong đất khiến lượng Magie trong chuỗi thức ăn bị giảm. Vì thế bạn có thể tham khảo bác sĩ và sử dụng các thực phẩm bảo vệ sức khỏe có bổ sung magie và các vitamin cần thiết cho cơ thể.

Nguồn cung Magie cho cơ thể

Nhu cầu Magie hàng ngày của mỗi người phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe. Nên bổ sung Magie từ nhiều nguồn thực phẩm khác nhau để đảm bảo cơ thể nhận được đầy đủ dưỡng chất. Nếu bạn nghi ngờ mình bị thiếu Magie, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Magie sulfat là một lựa chọn tốt cho điều trị đợt cấp hen phế quản nặng. Thuốc có thể giúp cải thiện chức năng phổi, giảm nguy cơ phải đặt nội khí quản và rút ngắn thời gian nằm viện. Ngoài MgSO₄, còn có nhiều phương pháp điều trị đợt cấp hen phế quản nặng khác. Do đó, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với tình trạng của mình.

Hy vọng bài chia sẻ trên của An Phế Thái Minh đã đem đến những thông tin hữu ích với bạn. Cảm ơn bạn đã đón đọc, chúc bạn sức khỏe!

Có thể bạn cũng quan tâm:

> Hiệu quả của Salmeterol trong điều trị bệnh viêm đường hô hấp

> Corticoid và ứng dụng của Corticoid trong điều trị bệnh hô hấp